Eigen gronden en patrimonium als hefboom

Het lokaal bestuur heeft de taak om een nieuwe dynamiek in de lokale woningmarkt te brengen. Dit kan door de eigen financiële middelen te maximaliseren én dynamisch in te zetten, door samen te werken met burgers, vzw's, woonmaatschappijen en privé investeerders én door zelf de rol van bouwheer, investeerder of regisseur op te nemen.

De prijs van de bouwgrond bepaalt voor een belangrijk deel de woningprijs. Dit zet een rem op de (her)bouw van betaalbare (sociale) huurwoningen. We kiezen er best voor om de gronden en het patrimonium die in het bezit zijn van de gemeente te behouden en nieuw patrimonium/gronden te verwerven. Niet als doel op zich, maar om ter beschikking te stellen of te verkopen aan woonmaatschappijen voor sociale woningbouw of aan vzw’s om er (innovatieve) projecten op te ontwikkelen via het systeem van recht op opstal of erfpacht. Daarnaast geeft dit het lokaal bestuur de kans om zelf de rol van bouwheer, investeerder of regisseur op te nemen bij collectieve renovaties/ herbouw.

• Werken met een rollend woningfonds. Met het fonds kunnen we verwaarloosde panden aankopen, renoveren of vervangen door nieuwbouw. De grond blijft eigendom van de gemeente, de vernieuwde woningen worden via een systeem van erfpacht of recht van opstal aan marktconforme prijzen verkocht aan particulieren. Dit kan ook intergemeentelijk georganiseerd worden.
• Een eigen (huur)woningaanbod creëren voor gezinnen die net niet in aanmerking komen voor de sociale huurwoning of op de wachtlijst staan en onvoldoende middelen hebben om te huren op de private markt.
• Mogelijkheden onderzoeken om via erfpacht of het Community Land Trust-principe (waarbij je de woning koopt, niet de grond) gronden ter beschikking te stellen als lokaal bestuur aan een coöperatie - AG ,VZW,.. Deze woonconcepten genieten de voorkeur boven de traditionele sociale koopwoning.

Meer sociale huisvesting

We zetten woningen van Sociale VerhuurKantoren (SVK) in eerste instantie in voor mensen in een zeer kwetsbare maatschappelijke positie, en niet als kortetermijnoplossing voor het tekort op de (sociale) huurwoningmarkt.

We stimuleren de bouw van nieuwe huurwoningen door:

• te werken met sociale lasten. We voorzien via stedenbouwkundige lasten en in onderhandelingen met private ontwikkelaars een voldoende hoog percentage sociale huurwoningen in nieuwe private ontwikkelingen.
• sociaal wonen in ruimtelijke uitvoeringsplannen te verankeren.
• samen te werken met private partijen in het kader van SVK Pro. Hiermee kan je private partijen, zoals ontwikkelaars, stimuleren om woningen te bouwen die ze voor een lange periode (18 jaar) verhuren aan een sociaal verhuurkantoor (SVK).

 We stellen het woningaanbod maximaal ter beschikking door:

• De renovatiepremie te verhogen voor verhuurders die een woning verhuren via een Sociaal VerhuurKantoor voor minstens 9 jaar, en indien verhuurd wordt aan een geconventioneerde huurprijs of onder een bepaalde huurprijsdrempel.
• Experimenteerruimte te creëren voor innovatieve projecten zoals Collectief Goed waarbij gerenoveerde woningen via een Sociaal Verhuurkantoor worden aangeboden aan kwetsbare gezinnen.
• Een kader te maken voor solidair verhuren. 

Kwaliteit en betaalbaarheid op de private huurmarkt

We ondersteunen de ontwikkeling van een kwalitatief en betaalbaar privaat huuraanbod. 

Het gaat bijvoorbeeld om starterswoningen voor jongeren en ouderen maar ook over woningen voor kandidaat-huurders die (net) niet in aanmerking komen voor een sociale huurwoning.

Mogelijkheden:

• Rechthebbenden begeleiden en ondersteunen bij de aanvraag van huursubsidie, huurpremie en de huur- en isolatiematerialen.
• Een gemeentelijke huurpremie waarvan de voorwaarden voor het bekomen van deze premie soepeler (in tijd) zijn dan de Vlaamse huurpremie.
• Een gemeentelijk huurgarantiefonds.
• De kwaliteit versterken van de private huurmarkt op vlak van energie en woonkwaliteit door subsidies te voorzien voor verhuurder-huiseigenaars en/of bewoner-huurders. We werken met duidelijke regels en voorkomen zo dat de huurprijs na de werken disproportioneel toeneemt.
• Een conformiteitsattest verplicht maken. We maken dit attest gratis en werken met een boete die gekoppeld is aan de huurprijs van de woning. 

De energetische renovatiegolf versnellen

Onze woningen behoren tot de meest energieverslindende in Europa. Er is een forse inhaalbeweging nodig in de bouw van sociale en betaalbare energiezuinige (huur)woningen.

Om de ambitie van -30 % energieverbruik van onze woningen tegen 2030 waar te maken ligt de renovatiegraad veel te laag. Meer dan 95% van bestaande gebouwen heeft een energetische renovatie nodig. 50% van de Vlaamse gezinnen kan de energierenovatie niet zelf financieren. We willen financiële drempels wegwerken en aandacht geven aan hernieuwbare technieken en de bestaande en nieuwe dienstverlening van onze gemeente. Dit kan de eigenaars overtuigen dat energiezuinig renoveren niet alleen nodig, maar ook haalbaar is. We zorgen voor campagnes op maat van verschillende doelgroepen.

Leegstand en speculatie

Ondanks het tekort aan huurwoningen staan er nog steeds woningen leeg of zijn ze in slechte staat. 

Naast de taks op leegstand en een gemeentelijke heffing op huizen die ongeschikt of onbewoonbaar zijn, kan de gemeente ook een woning in sociaal beheer nemen, renoveren en verhuren. Een woning wordt voor minstens negen jaar in sociaal beheer genomen. Als negen jaar niet volstaat om de kosten van de renovatie, de jaarlijkse vergoeding aan de eigenaar en de normale beheerskosten te recupereren, wordt de termijn verlengd tot de kosten zijn terugverdiend.

Vernieuwende en toekomstgerichte woonvormen

De gezinssamenstellingen veranderen, (woon)ruimte wordt schaarser en tegelijkertijd worden steeds meer huizen in verkavelingswijken te groot bevonden door de eigenaars/bewoners. Daarom willen we toekomstigerichte woonvormen faciliteren, initiëren en ondersteunen. Gemeenschappelijk wonen biedt efficiënt ruimtegebruik, is milieuvriendelijker en zorgt voor een sterk sociaal weefsel. Gemeenschappelijk wonen is een verzamelterm voor verschillende woonvormen (bv. cohousing, woningdelen, kangoeroewonen en zorgwonen). Het is een duurzame woonvorm die een oplossing biedt voor betaalbaar wonen, vergrijzing, vereenzaming, leegstand of verloedering van waardevol patrimonium. 

Discriminatie en kwetsbare groepen op de woningmarkt

Om het grondrecht op wonen voor iedereen te garanderen, is er een specifiek beleid voor kwetsbare groepen nodig en moet discriminatie op de woonmarkt verbannen worden. 

Dit kunnen we doen door:

• Het ondertekenen van een charter waarmee de verschillende woonactoren zich engageren om samen tegen discriminatie te strijden. En waar mogelijk te werken met praktijktests.
• De inbreuken op het verplicht afficheren van de huurprijs te bestrijden.
• Het ondersteunen van kwetsbare groepen bij de zoektocht naar een geschikte woning. Dit kan via een systeem van vrijwillige woonbuddy's, die professioneel ondersteund worden.
• Via overleg een gepaste omgang van immo-kantoren met kwetsbare doelgroepen te stimuleren.
• Voldoende noodwoningen en voldoende transitwoningen te voorzien.
• Voldoende Lokale Opvanginitiatieven voor asielzoekers te voorzien.